Çocuğum Spora Hazır mı?

Çocuğunuz Spor için Hazır mı?

Spora hazırlık çocuğun fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak hazır olmasıyla ilgilidir. Çocuğunuzun yaş gurubuna göre bir spor seçip ona başlatmayı düşünebilirsiniz ama burada önemli bir şey gözden kaçmamalı: her çocuğun hazır olduğu zaman, kazandığı yetenekler birbirinden farklıdır. Çocukların sporda mutlu olmaları ve başarı hissiyle tatmin olmaları için uğraştığı sporun gerekliliklerini fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak karşılayabilmesi gerekir.

2-5 yaş arası:

6 yaşından önce çocukların çoğu takım oyunlarının gerektirdiği motor becerilere sahip değildirler. Denge ve dikkat süreleri sınırlıdır, görme yetileri ve hareketli cisimleri yakalayabilme becerileri olgunlaşmamıştır. Bunun yerine temel becerilerine yoğunlaşmak gerekir; spor-yüzme-tırmanma-fırlatma-yakalama gibi… Bu beceriler günlük, aktif yaşantı içinde zaten kendiliğinden gelişir, özel bir egzersize gerek olmaz. Bu yaş gurubu kendi keşfettiği ve başkalarında gördüğü hareketleri öğrenir ve dikkat süreleri kısıtlıdır. Talimatlarınız kısa olmalıdır, göster-söyle formatında olması ve mutlaka öğrenme sürecinin oyun içermesi gerekir.

6-9 yaş arası:

Bu yaş gurubundaki çoğu çocuk takım oyunları için gerekli olan becerilere sahiptir. Fakat hala el-göz koordinasyonu gerektiren zor motor becerileri gerçekleştirmede zorlanabilirler; veya takım oyununu ve stratejilerini anlayamayabilirler. Başlangıç seviyesinde yapılabilen ve temel motor beceriler üzerine odaklanılabilen sporlar en uygun gruptur. Bu spor dallarının içinde koşu, yüzme, futbol, beyzbol, tenis, jimnastik, kayak ve dövüş sanatları bulunur. Karmaşık görsel ve motor beceriler isteyen, hızlı karar vermeyi gerektiren veya detaylı strateji ya da takım çalışması gerektiren basketbol, hokey, voleybol gibi sporlar eğer üzerinde bir düzenleme yapılmadıysa genç oyuncular için zor sporlar arasındadır. Oyun kuralları başarıyı, hareketi ve katılımı arttırmak için esnek tutulmalıdır. Spor kazanmak amacına değil, yeni bir şeyler öğrenmek amacına odaklanmalıdır. Kurallar kadar kullanılan malzemeler de çocuklar için uygun olmalıdır. Örneğin, toplar daha küçük, oyun alanı daha küçük, antrenman ve oyun süreleri daha kısa, oyuncu sayısı daha az olmalı ve puan kazanma üzerine daha az odaklanmalıdır.

10-12 yaş arası:

Bu yaş gurubunda çoğu çocuk daha karmaşık spor için hazırdır. Takım oyunu ve strateji hesaplamaları için motor ve biliş olarak çocuklar daha yetkindir. Çoğu uzmana göre bu yaşta sporda beceri geliştirme, eğlenceli vakit geçirme ve katılım üzerine odaklanmak yarışmaya odaklanmaktan daha önemlidir. Çocukların çoğu kaybeden takımda çokça oynamayı kazanan takımda az oynamaya tercih ederler. Bu yaş gurubunda, ergenlik döneminin başlamasıyla beraber ciddi fiziksel farklılıkların görülür, bu özellikle erkek çocuklarda daha belirgindir. Bu dönem çocuğunuza hangi sporun uygun olmasıyla ilgili karar vermek için de zor bir dönemdir. Ergenliğe erken giren çocuklar, girmeyenlere göre geçici de olsa daha uzun, daha ağır ve daha güçlü olurlar. Bu özellikler bu çocuklara geçici bir fiziksel avantaj sağlasa da onları diğerlerinden daha yetenekli yapmaz. Mümkünse bu çocuklar kendileri ile eş fiziksel şartlara sahip rakipleriyle eşleştirilmelidir. Benzer şekilde ergenliğe geç giren çocuklarda da ufak tefek olma, daha az güçlü daha yavaş olma gibi geçici fiziksel dezavantajlar vardır. Bu durum yeteneksizlik, beceriksizlik gibi yanlış değerlendirilmelere yol açmamalıdır. Bu çocuklar fiziksel büyüklüğün daha az önemli olduğu raket sporları, yüzme, dövüş sporları, güreş gibi dallara yönlendirilmedir. Bu dönemdeki büyüme atakları geçici olarak da olsa hareketlerde koordinasyon, denge ve performans becerilerini de etkileyebilir. Bu değişim etkilerini, beceriksizlik veya çabalamama gibi yanlış değerlendirmek bir ergen için hayal kırıklığı ile de sonuçlanabileceğini akılda tutmak gerekir.

Kaynak: Care of Young Athlete Patient Education Handouts